TCDD, İ.Ş’nin Ücretsiz Seyahat Hakkını Askıya Aldı
Türkiye Cumhuriyeti Devlet Demiryolları (TCDD), İ.Ş isimli bir yolcunun son 1 ay içerisinde 2 kez trene binmediği gerekçesiyle ücretsiz seyahat hakkını 180 gün askıya aldı. Bunun üzerine İ.Ş, engellilik temelinde ayrımcılığa maruz kaldığını öne sürerek Türkiye İnsan Hakları ve Eşitlik Kurumu’na (TİHEK) başvurdu.
TCDD’nin Görüşü ve TİHEK’in Kararı
TCDD’nin inceleme kapsamında gönderdiği yazılı görüşünde, engelli vatandaşların aynı gün içinde birden fazla trene birden fazla bilet aldığı, ancak trenlerden devamlı bilet alıp seyahat etmedikleri ve bu hakkı kötüye kullandıkları tespit edildi. Bu durumun yüksek miktarda kamu zararına neden olduğu belirtildi. TCDD, suistimalleri önlemek amacıyla 1 Aralık 2020’den bu yana söz konusu kısıtlamaya gittiğini belirtti.
TİHEK, başvuruyu karara bağlayarak TCDD’yi engellilik temelinde ayrımcılık yasağını ihlal ettiği gerekçesiyle 9 bin 441 lira idari para cezası ile cezalandırdı. TİHEK’in kararında, TCDD’nin kamu zararını önleme ve hizmetin gereği gibi yerine getirilmesi gerekçelerinin kabul edilebilir olduğu ancak bu kısıtlamanın aşırı bir külfet yüklediği belirtildi.
Kararda Alternatif Çözüm Önerileri
TİHEK’in kararında, ücretsiz bilet hakkının kötüye kullanılmasını engellemek için başka çözüm yollarının da değerlendirilmesi gerektiği vurgulandı. Kullanılmayan bilet ücretinin ödenmesi veya uyarılarla birlikte çözüm arayışlarının olmadığına dikkat çekildi. Ayrıca, uygulanan kısıtlamanın orantılı olmadığı ve engelli bireylere aşırı bir külfet yüklediği ifade edildi.
Bu gelişmeler, engelli hakları ve kamu hizmetlerinin adaletli ve dengeli bir şekilde sunulmasını tartışma konusu haline getirmiştir.